„Aware. Świadomość. Nauka i praktyka obecności” – recenzja najnowszej książki Daniela J. Siegela
„Aware. Świadomość. Nauka i praktyka obecności” to najnowsza książka profesora psychiatrii Daniela J. Siegela, w której przybliża swój autorski trening umysłu oparty na teoriach naukowych i doświadczeniu klinicznym, mający najogólniej rzecz ujmując zwiększyć nasz dobrostan. Droga ku temu prowadzi przez zwiększenie świadomości i otwarcie się na to, co dzieje się tu i teraz.
Proponowana przez autora koncepcja Koła Świadomości osadzona jest na trzech filarach: skupionej uwadze, otwartej świadomości i życzliwej intencji. W ramach praktyki medytacyjnej zachęca nas m.in. do zwrócenia uwagi na wrażenia docierające z naszych zmysłów, sygnały płynące z ciała i doznania umysłowe, które do nas przychodzą, poczucie więzi ze sobą i innymi oraz uświadomienie sobie świadomości.
Potęga obecności.
Podejście do siebie z uważnością jest jedną z najlepszych rzeczy, jakie możemy dla siebie zrobić. Codzienność nie jest dla nas łaskawa – nieustannie za czymś gonimy, mierzymy się z przeciwnościami, jesteśmy przytłoczeni obowiązkami, przebodźcowani i przestymulowani, rozproszeni ogromem myśli, wrażeń i emocji, które w każdej sekundzie do nas docierają. To wszystko powoduje, że trudno nam się zatrzymać, złapać oddech i usłyszeć siebie. Wiele rzeczy nam umyka, zamykamy się na pełną moc doznań, których doświadczamy, jesteśmy reaktywni i kierujemy się automatyzmami, przez co nasze życie traci na jakości, wyrazistości i głębi, w obliczu trudności nasza równowaga emocjonalna ulega zachwianiu, a także nie wykorzystujemy pełni naszych możliwości.
Praktyki kontemplacyjne takie jak Koło Świadomości mają nam pomóc w odnalezieniu spokoju w chaosie, który panuje wokół nas i w nas, nauczeniu się przyjmowania doświadczeń, jakimi są, rozwijaniu rezyliencji i intencjonalnym kierowaniu naszą uwagą i reakcjami, tak by żyć świadomie i w zgodzie ze sobą. Obecność daje nam wgląd w siebie i zwiększa nasz dobrostan, dzięki czemu życiowe doświadczenia mogą być dla nas źródłem spokoju, szczęścia i spełnienia. Wszystko, czego potrzebujemy, by lepiej żyć, jest już w nas – trzeba tylko to odnaleźć. Narzędziem, które może nam w tym pomóc, jest trening umysłu opracowany przez Daniela J. Siegela.
Czy jest to książka dla Ciebie?
Lektura jest momentami trudna, ale też i wielce przyjemna. Trzeba przy tym nadmienić, że książka jest bardzo nierówna, jeśli chodzi o poziom trudności prezentowanych treści.
Pierwsza część przedstawia samą ideę Koła Świadomości i przeprowadza nas krok po kroku po wszystkich elementach składających się na tę technikę, tak byśmy z łatwością mogli od razu zacząć praktykować. Przy okazji w przystępny sposób wyjaśnia różne terminy i zagadnienia związane z całą koncepcją, uczy świadomego oddechu i przedstawia korzyści, jakie z praktykowania Koła Świadomości mogą płynąć. Zachęca też do stawiania pytań (i pomaga w znalezieniu tych właściwych), analizowania doświadczeń mających źródło w praktyce Koła, tak by lepiej zrozumieć naturę umysłu i wyciągnąć jak najwięcej z treningu umysłu.
Jest również część poświęcona historiom pacjentów, z którymi autor pracował, wykorzystując Koło Świadomości. To opowieści o tym, jak ten rodzaj treningu umysłu pomógł im w uporaniu się z różnego rodzaju trudnościami i doświadczeniu przemiany, która odmieniła ich życie.
Obie te części stanowią tą przyjemniejszą i łatwiejszą część, która jest dla wszystkich. Bez względu na to, czy ktoś już wcześniej miał do czynienia z praktykami kontemplacyjnymi, czy po raz pierwszy styka się z jakąkolwiek formą treningu umysłu albo szerzej w ogóle z tematyką oscylującą wokół uważności i dobrostanu.
Bardziej wymagająca jest część druga książki, w której zgłębiamy mechanizmy funkcjonowania umysłu mające związek z doświadczeniami płynącymi z praktyki Koła i które mogą wyjaśniać skuteczność tego narzędzia. Próba znalezienia odpowiedzi na pytania, jak z umysłu wyłania się świadomość, w jaki sposób jesteśmy w stanie tej świadomości doświadczać i jak kształtuje się nasze poczucie „ja”, wymaga zrozumienia wielu różnych aspektów, czasem totalnie abstrakcyjnych.
Sięgamy do neuronauki, by przyjrzeć się temu, jak działa nasz mózg, jak jego aktywność przekłada się na doświadczenie świadomości oraz w jaki sposób możemy funkcjonalnie i strukturalnie zmienić nasz mózg, m.in. poprzez trening umysłu, jakim jest Koło Świadomości. Zgłębiamy aspekty psychologiczne, zwracamy się ku sygnałom płynącym z ciała, pracujemy z energią. Czynimy filozoficzne rozważania nad naturą świadomości, by za moment zmierzyć się z fizyką, w tym fizyką kwantową, którą coraz śmielej wciąga się w próbę wyjaśnienia fenomenu świadomości.
To nie są łatwe tematy, nadal nie wiemy, jak to naprawdę jest z tą całą świadomością, więc przy pierwszym kontakcie może pojawić się uczucie przytłoczenia czy dezorientacji. Nie chciałabym jednak, żeby ta nierówność w poziomie trudności, o której piszę, została odebrana jako wada tej książki. Odnoszę takie wrażenie, że właściwością książek Daniela J. Siegela, zwłaszcza po uprzedniej lekturze „Psychowzroczności„, jest to, że mają one towarzyszyć nam w rozwoju i praktyce, dając nam na każdym etapie tej drogi coś więcej, pomagając zrozumieć bardziej złożone kwestie. Są to książki, do których się wraca.
Zaplanuj własną podróż.
Bardzo podobało mi się porównanie książki do przewodnika turystycznego, omawiającego szczegóły potencjalnej podróży, którą możemy odbyć. Zapoznajemy się z propozycjami autora, ale to od nas zależy, czy wyruszymy w drogę, jak zaplanujemy podróż, co z ogromu możliwości przedstawionych w przewodniku wybierzemy dla siebie. Czy zdecydujemy się na odbycie wszystkich etapów podróży, czy wybierzemy jedynie te, które najbardziej nam odpowiadają, biorąc pod uwagę miejsce, w którym się aktualnie znajdujemy, zasoby, którymi dysponujemy, potrzeby i oczekiwania, która mamy.
Zachęcam do zapoznania się z publikacją i sprawdzenia, czy oferowany w niej przepis na życiowy dobrostan sprawdzi się u Ciebie.
Dziękuję Wydawnictwu Mamania za możliwość przedpremierowego przeczytania książki. Recenzja w ramach współpracy recenzenckiej.
Po więcej treści zapraszam na moje konta na instagramie i facebooku.
#awaredanieljsiegel #awareświadomość #wydawnictwomamania